Category Aktualitatea

Urriaren 7an onetsitako Adierazpen Instituzionalari jarraiki, non Legebiltzarrak bere konpromisoa agertzen duen 2007an sinatutako ituna berritzeko Garapen Jasangarriko Helburuak garatuz

Nafarroako Parlamentuko Lehendakaria eta talde parlamentario guztietako ordezkariak gaur Gizarte Erakundeen Plataformako kideekin bildu dira lehen aldiz, Pobreziaren eta Desberdintasunaren aurkako Nafarroako Ituna garatzen hasteko.

Pasa den urriaren 7an aho batez onetsitako adierazpen instituzional batean, Legebiltzarrak bere konpromisoa agertu zuen 2007 urtean sinatutako ituna berritu eta eguneratzeko, 2030 Agendan jasotako garapen jasangarriko helburuei begira, justizia fiskalean eta inklusiorako zein babeserako gizarte politika publikoen sustapenean oinarritutako eredu ekonomikorako aldaketa bultzatzeko.

Ildo horretan, Gizarte Erakundeen Plataformako eta talde parlamentarioetako ordezkariek lan-bilkurak eginen dituzte aipatu ituna garatzeko, 2020ko urriaren 17rako, Pobrezia Ezabatzeko Nazioarteko Egunerako, alegia. Lan taldeak, gainera, itunaren segimendua eginen du, baita aurrekontu hornidura ere.

Gizarte Erakundeen Plataformak 160 elkarte batzen ditu, eta hurrengo sareek osatzen dute: Coordinadora de ONGD de Navarra, Red de Economía Alternativa y Solidaria, Red de Lucha contra la Pobreza y Exclusión Social de Navarra, y Comité de Entidades Representantes de Personas con Discapacidad de Navarra (CERMIN).

Urriaren 7an aho batez onetsitako eta Navarra Suma, PSN, Geroa Bai eta EH Bildu talde parlamentarioek, Podemos Ahal Dugu foru parlamentarien elkarteak eta Izquierda-Ezkerra talde parlamentario mistoak aurkeztutako adierazpenak hala dio:

“Nafarroako Parlamentuak bere konpromisoa adierazten du:

Pobreziaren eta Desberdintasunaren aurkako Nafarroako Itun berri bat gara dezan 2020ko urriaren 17rako, data horretan Pobrezia Desagerraraztearen aldeko Nazioarteko Eguna ospatzen baita.

2007. urtean sinatutakoa berritu eta gaurkotuko duen itun bat, zeinean honako hauek jasoko baitira:
2008. Bada agindu etiko, sozial, politiko eta ekonomiko bat, pobrezia desagerrarazteko helburua lortzeko eta gizarte-kohesioa lortzeko.
2009. Estatua 2030eko Agendari eta Garapen Jasangarriko Helburuak garatzeari atxikitzea adostasun politiko eta sozialeko osagai sendo bat da pobrezia eta desberdintasuna desagerrarazteko, bai herrialde txirotuengan, bai gure ingurunean, eta helburu horiek beteko direla bermatzeko nazioarteko erkidegoak ahalegin etengabea egin behar duela.
2010. Nafarroako Gobernua agendari eta haren helburuak betetzeari atxiki zitzaion urte bereko apirilean, hura betetzeko behar zen ahalegina babesteko konpromisoarekin.
2011. Ekonomia solidarioa –zeinak bidezko merkataritza, kontsumo arduratsua, enpresa solidarioak eta finantza solidarioak jasotzen baititu– Garapen Jasangarriko Helburuak betetzeari begira beharrezkoa den eredu baten gisa planteatzen da, eta bazterkeriaren nahiz pobreziaren zergatien aurkako borrokan parte hartzen du, garapen iraunkor bat sustatuz eta gaurko nahiz etorkizuneko belaunaldien beharrizanak jasoz.
2012. Nafarroako botere publiko eta eragile politiko eta sozial guztien erantzukizuna da pertsona guztien eskubideen legitimazioa indartzea eta lortzea Nafarroan aporofobiarik ez gertatzea. Eta kohesio sozial handiagoak eskatzen du, aldi berean, pobrezia eta gizarte bazterketa desagerrarazteko politika publikoak, ukitutako dimentsio guztiak jasoko dituzten politika eraginkorrak sustatuz (etxebizitza, osasuna, enplegua eta prestakuntza, hezkuntza, haurtzaroa eta gazteria…), eta baliabideak direla-eta behar adinako eta beharrezkoa den zuzkidura edukiz.
2013. Ahalegin solidario hau garatzen duen esparru instituzional eta politikoa hainbat legegintzalditan egindako lanaren fruitu eta herritarren ondare amankomuna da, akordio politikoaren eta herritarren mobilizazioaren fruitu. Iraganean hartutako konpromisoak gaurkotu beharra dago konpromiso horiek egiaz bete daitezen lortzeko eta errealitate politiko eta sozial berrien arabera areagotu daitezen. Borondate hori Pobreziaren eta Desberdintasunaren aurkako Nafarroako Ituna gaurkotuz gauzatu behar da, ulerturik lankidetzarako politika eta gizarte-politikak ezin direla interes partidisten mende egon”.

Nafarroan 81.500 pertsona baino bizi dira gehiago pobrezia edo gizarte bazterketa egoeran.

Nafarroan 14.000 pertsonak utzi zieten pobrezia larria pairatzeari 2018an. Alabaina, pobrezia ekonomikoa jasaten dutenen pertsona-kopurua areagotu zen.

Pobreziaren eta Gizarte-Bazterketaren kontrako Nafarroako Sareak Espainiako EAPN-ren 9. txosteneko –‘Pobreziaren egoera. Pobreziaren eta gizarte-bazterketaren adierazlearen jarraipena Espainian 2008 – 2018’– Nafarroari buruzko datuak aurkeztu ditu gaur goizean.

Azterlanak azpimarratzen du 2018an, AROPE adierazlearen arabera, gutxi gorabehera Nafarroako populazioaren % 12,6, alegia termino absolutuetan 81.627 pertsona inguru, pobrezia edo gizarte-bazterketa jasateko arriskuan bizi direla. Hortaz, % 0,9, gutxiagotu egin da iazko datuekin alderatuta. Emakumeak dira, berriro, pobrezi gehiena pairatzen dutenak, %58a emakumeak bait-dira.

2009. urtetik mundu mailakoa den krisi sozio-ekonomikoaren inpaktua Nafarroan kontzentratu zen bereziki lehenengo urteetan, tasa 5,9 puntu hazi baitzen (2008ko % 8,6tik 2013ko % 14,5era). Azken lau urteotan errekuperazio arina hauteman den arren, pobrezia edo gizarte bazterketa arriskuari buruzko datuak altuak dira eta pobrezia errotu eta kroniko bihurtu dela iradokitzen dute.

“Ekonomia hazten ari den arren, herritarren sektore bat ez da hobekuntza handirik nabaritzen ari bere egoeran,eta horrek hausnartzera eramaten gaitu politika publikoetan beharrezkoa den inbertsioari eta sortutako aberastasuna birbanatzeari buruz” baieztatu du txostenaren aurkezpeneanPobreziaren eta Gizarte Bazterketaren kontrako Nafarroako Sarearen Batzorde Iraunkorraren kide den Jesús Garciak.

Nafarroan pobrezia eta gizarte bazterketa aletzen

AROPE adierazlea pobreziaren edo gizarte bazterketaren ikuspegi dimentsioaniztuna jasotzen duen tasa bat da. Bertan, pobrezia ekonomikoko arriskuan, gabezia materiala duten edo enpleguan intentsitate baxua duten biztanleak kontabilizatzen dira.

• Pobrezia-arriskuaren tasa

2018. urtean Nafarroako Foru Komunitateko biztanleen % 8,3a pobrezia ekonomikoko arriskuan zegoen. Hau da, aurreko urtearen balioarekin alderatuz gero, sei hamarren areagotu da eta eten egin da hiru urte jarraietako murrizketa.Nafarroan 57.000 pertsona inguru daude pobrezia ekonomikoko arriskuan, iaz baino 4.000 gehiago.

Pobrezia larriaren tasak agerian uzten du Nafarroan, 2018. urtean, 12.000 pertsona bizi direla hilean 370 € baino gutxiagoko diru-sarrerak dituzten etxeetan. Sareak datu hori era baikorrean baloratzen du, izan ere, Nafarroan 14.000 pertsonak utzi zioten pobrezia larria pairatzeari, aurreko pixkanakako hazkunde-joera hautsiz. Dirulaguntza jakin batzuen eraginkortasuna nabarmentzen dute, haien artean errenta bermatuarena, baina, halaber, azpimarratzen dute ezin diotela kritikoak izaten jarraitzeari utzi eta pobrezia-tasa hazi delaoroitarazi beharra dutela.

• Enplegu-Intentsitate Baxua duten Etxeak

Nafarroako biztanleen % 8,1aren etxeetan lan egiteko adinean dauden kideek haien enplegu-ahalmena baino % 20 gutxiago lan egin zuten aurreko urtearekin alderatuta. Hots, 39.088 pertsona enplegu-intentsitate baxua duten etxeetan bizi dira.

Gabezia Material Larria

Tasa honek adierazten digu Nafarroako biztanleen % 5,9 ondasun eta zerbitzu jakin batzuk eskuratzeko zailtasunak dituzten etxeetan bizi direla. Sarearen Batzorde Iraunkorraren kidea den Jesús Garciak nabarmendu duenez “2018 arte jasandako hazkundeak bereziki eragiten die etxebizitza-gastuak behar bezala ordaindu ezin dituzten herritarrei, haien etxea tenperatura egokian mantentzeko berogailua piztu ezin dutenei eta ustekabekoei aurre egin ezin dietenei”.

  Pobreziaren kontra borrokatzeko konpromisoa

Datu horiek kontuan hartuta, Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren kontrako Nafarroako Sareak azpimarratzen duenez “ongizatearen galera ez zaio soilik krisiari zor, baizik eta krisiari eusteko nahikoa eraginkorrak izan ez direla, ez behintzat denentzat, argi geratu den politikei ere bai”.

Halaber, jarduketa-ildoak premiazkoak direla nabarmentzen dute, bereziki gizarte bazterketa egoeran dauden pertsonen lan-baldintzak hobetzeari eta etxebizitza eskuratu eta mantentzeari buruzkoak direnak. Horiek dira agenda politikoan lehentasunezkoak izan beharko luketen gai nagusiak.

Oroitarazten dute beharrezkoa dela Nafarroa garatzeko estrategiak Agenda 2030* delakoarekin eta berriro ere ez betetzea ekiditeko ezartzen dituen Garapen Iraunkorrerako 17 Xedeekin lerrokatzen jarraitzea.

Azkenik, berriro ere parlamentu-taldeei konpromisoa eskatu diete legegintzaldi honetan honakoak lor daitezen lan egiteko:

• 2018ko datuen arabera, Nafarroan pobrezia eta bazterketa arriskuan dauden (AROPE) 81.000 pertsona-kopurua % 50 murriztea gutxienez.
• Nafarroan pobrezia larria egoera deuseztatzea, 2018an 12.000 pertsonakoa zena.

Gizarte Zerbitzu Orokorren Zorroa onesten duen ekainaren 17ko 69/2008 Foru Dekretua eguneratzeko proposamenaren ondorioz, kontzeptu hori bizitza politikoan eta Nafarroako gizartean agertu da berriro.

Baina azter dezagun kontzeptua: zer da zerbitzuen zorroa eta zergatik da beharrezkoa hori aldatzea?

Gizarte Zerbitzuen Zorroa pobreziaren eta gizarte bazterketaren aurka borroka egiteko elementu arauemaile nagusia da, bertan jasota baitaude biztanleriak balia ditzakeen eskubide subjektiboak, galdegin ditzakeenak. Zehazki, barne hartzen ditu Nafarroako Gobernuak hitzemandako zerbitzu eta prestazio guztiak, edozein arrazoi tarteko premia egoeran edo/eta zaurgarritasun egoeran dagoen pertsona orori bideratuak.

Ildo horretan, Nafarroako Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren kontrako Sareak zerbitzu horiek guztiak berma daitezela eskatzen du, horien hartzaileak egoera ahulenean dauden herritarrak baitira, hala nola mendekotasunen bat duten pertsonak, adinekoak, desgaitasunen bat edo buruko gaitzen bat dutenak, bazterketa arriskuan edo egoeran daudenak, adingabe babesgabeak eta genero indarkeriaren biktimak.

“Gizarte gaiak” Nafarroako Gobernuaren eskumena direnez, araudi hori 2008an zehaztu zen, eta bertan deskribatu ziren Gobernuak eman beharreko zerbitzuak eta prestazioak. Hori gertaera garrantzitsua izan zen gizarte eskubideen eraikuntzan, baina egoerak gainezka egin zuen laster, gora egin zuelako pobrezia egoeran edo/eta gizarte bazterkeriako egoeran erori ziren pertsonen kopuruak eta krisi ekonomiko eta sozialak berekin ekarri zituelako behar berriak.

Zerbitzuen hartzaileek zaurgarritasun espezifikoa pairatzen dutenez, bereziki garrantzitsua da Zorroa etengabe egokitzea, Nafarroako Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren kontrako Saretik legealdi osoan zehar behin eta berriz aldarrikatu izan dugunez. Hortaz, azken urteetako immobilismoa ulertezina iruditzen zaigu. Denbora oso baliotsua galdu dugu gizarte politika eraginkorrak ezarri ahal izateko, aukera emango zietenak herritar zaurgarrienei pobreziaren zirkulutik eta gizarte bazterketatik irteteko, edo egoera arintzeko, behintzat.

Zerbitzuen Zorroa aldatzeko proposamen berri hau eratu eta aurkezten den testuingurua ere ez da onena. Nafarroako Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren kontrako Sarearen ustez, eremu sozialean edozein aldaketa egiteko beharrezkoa da gogoeta lasaia eta baterako azterketa egitea tartean diren eragile guztien artean: pobrezia eta gizarte bazterketako egoeran dauden pertsonak, hirugarren sektorea eta administrazio publikoa. Are gehiago Nafarroan bizi diren pertsona guztien gizarte eskubideak aldatzeaz ari bagara.

Ildo horretan, badakigu administrazioak mugak dituela politiken arazo, behar, alderdi eta ondorio guztiak ezagutzeko, eremua konplexua delako. Horrexegatik, atseginez lan egingo genuen pertsona horiek egunerokoan gainditu behar duten errealitate latza hobetzeko tresnen diseinuan, egiaz parte hartuz. Partaidetza horrek estrategikoa izan behar zuen, eta barne hartu behar zituen alde guztiak. Partaidetza irekia behar zuen izan: prest egon behar zuen pobrezia egoeran eta gizarte bazterkeriako egoeran dauden pertsonen, hirugarren sektorearen eta administrazio publikoaren arteko eztabaida eta horien guztien proposamenak entzuteko. Eta bermatuta egon behar zuen, ez lauko gobernuarekin batera adostutako proposamen zirriborro itxi batean oinarritua.

Nolanahi ere, Nafarroako Gobernuak eman digun epe laburrean gogor lan egingo dugu, ahalik eta gizarte lorpen handienak lortzen saiatzeko, oro har gizartearekiko eta bereziki zaurgarritasun egoeran dauden biztanleekiko hartua dugun konpromisoa berretsiz, guzti-guztiek eskubideak baldintza beretan eskura ditzaketela bermatzeko.

Nafarroako Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren aurkako sarearen Batzorde Iraunkorra: Rubén Unanua Ruiz, Amaia Leranoz Madariaga, Gara González Santana, Patxi San Martín Arbilla, Iranzu Baltasar Martín, Lydia Almirantearena Larrañeta eta Beatriz Villahizan Lagunas.

Fundazio Publikoa sortzeak ez dakar hobekuntzarik pertsonen artatzean ez langileen lan-baldintzetan, eta egiazko kudeaketa publikoa ere ez dakar.

Nafarroako Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren aurkako Sarea osatzen dugunok Nafarroako Gobernuak berriki egindako jakinarazpenarekin kezkatuta gaudela adierazi nahi dugu, izan ere, gizarteratzerako zerbitzuak kudeatzeko fundazio publiko bat sortuko duela esan du, nahiz eta Giza Eskubideen Departamentuak esan duenez, zeharkako kudeaketaren bidez behar bezala kudeatzen ari diren.

Antza denez, fundazioak bere gain hartuko ditu gizarteratzeari eta laneratzeari, haurrak eta nerabeak artatzeari eta genero indarkeriaren biktimak artatzeari dagozkion zerbitzuak zein adingabeen babesaren arloko Behaketa eta Arrera Zentroek dituzten berezitasunak direla-eta eskaintzen dituzten zerbitzuak. Baina Nafarroako Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren aurkako Sareak baloratzen du, berezitasunak izateaz gain, zerbitzu horiek bereziki babestu behar direla eta zaurgarritasun handia dutela eta hori dela eta kalitatezko kudeaketa eraginkor bat bermatu behar da. Nafarroako entitateok nahikoa eta sobera prestakuntza dugu aholkularitza teknikoa eskaintzeko eta jarduketak, irizpideak, tresnak eta metodologiak homogeneizatzeko, eta horiek dira hain zuzen kudeaketaren titulartasuna aldatzeko eman diren arrazoiak.

Enplegua, haurtzaroa eta emakumeen babesa ezin dira ezeren ordainetan eman.

Gainera, legegintzaldia hasi zenetik politika publikoetan inbertsio egonkor eta egiazko bat egiteko eskatu diegu erakunde publikoei, “pragmatiko” izateaz gain ausartak izatea. Era berean, enpleguaren, haurtzaro eta adingabekoen, etxebizitzaren, osasunaren eta hezkuntzaren arloetan neurriak hartzeko beharra adierazi dugu, baina ez konponbiderik eskaintzen ez duen sasi kudeaketa publiko baten bidez. Gainera, hirugarren sektorea ez da gobernuaren politika kontinuistarekin indartu, ordez hainbat erakunde desagertu egin dira.

Gaur egungo gobernua osatzen duten 4 alderdiek sinatu zuten 2015-2019 Programa-Akordioan Zerbitzu Publikoak defendatu eta sustatzeaz hitz egiten zen, baita kudeaketa publikoa berreskuratzeaz ere. Momentuan egindako promes hori ez da benetako konpromiso batean bihurtu, orain edozein eratan ezin da erdietsi. Nafarroako Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren aurkako Sarean betidanik kalitatezko zerbitzu publikoak defendatu ditugu, bereziki eremu honen zaurgarritasuna kontuan izanda. Baina fundazio publiko bat izateak ez du zertaz egiazko publifikazio bat dagoela esan nahi. Nortasun juridiko pribatu bat da, non Administrazioak parte-hartze handiena duen, izan zuzenean izan zeharka. Hau da, proposamen hau zerbitzua pribatizatua izaten jarraitzeko modu bat da baina “publikoa” etiketa jarrita.

Bitartean, aldez aurretik hausnartu gabeko proposamenak egiten ari dira, zeharkako kudeaketaren bidez egiten diren eta ongi baloratzen diren zerbitzuak kaltetu ditzaketenak. Orain arte gizarte entitateek zerbitzu horiek haien gain hartu dituzte administrazioak bete ezin dituen hutsuneetara iritsiz, proiektuak ahalik eta kalitate onenarekin aurrera ateratzeko ahalegin guztiak eginez eta beti artatutako pertsonak ardatz hartuz. Are gehiago, proiektuetan sinestu dute, denbora eta baliabideak eskaini dituzte, adituak hezi dituzte, “know-how” bat sortuz, espazioak gaitu eta konpondu dituzte, proiektuak gauzatzeko finantzaketa bilatu dute, eta hori guztia era arduratsu eta gardenean egin dute.

Bestalde, Nafarroako beste fundazio publiko batzuen jardutea ikusita, kontrola eta gardentasuna gutxitzea eragin lezake, eta une honetan zorroztasun handiz betetzen dira. Hortaz, ez da inondik inora ulertzen zerbitzu horiez arduratzeko Funtzio Publiko bat sortzea, printizipioz, ez baitakar hobekuntzarik pertsonen harreran ez langileen lan-baldintzetan, “lan baldintza berdinetan” egingo bait da subrogazioa.

Nafarroako Gobernuak gizarte moduan egin ditugun eskaeren aurrean eman duen erantzuna kezkatzekoa da. Administrazioa eta erakundeen arteko hausnarketa lasaia eta analisi sakona egitea eskatzen dugu eta ez legegintzaldi amaieran presiopean hartutako “konponbide” bat. Erantzun miope bat, egun zerbitzu hau betetzen duten entitateak kontuan hartzen ez dituena eta arretaren kalitatea hobetzeko haien eskarmentua eta ezagutza ez dituena kontuan hartzen. Herritarrei proiektu bat saldu zaie arreta nola emango den diseinatu gabe, kudeatuko duen fundazio publikoa nolakoa izango den azaldu gabe eta horretarako beharrezkoak izango diren espazioak diseinatu gabe.

Gizarte esparruko zerbitzuak kudeatzen dituzten entitateek, baliabideen falta dagoelako eta zerbitzuen eskaera era masiboan areagotu delako egoera prekarioan dauden arren, azken hamar urteotan pertsona zaurgarrienekin konplitu du, haiekin eta haien alde era konstantean lan eginez. Beti ez zegoen tokitik ahal zena eta gehiago ateratzen, kalitateko zerbitzuak eskaintzearen aldeko apustu irmoa egiten, guztiz gardenak izaten eta jasotako zentimo bakoitza justifikatzen. Bada garaia lan titaniko hori defendatzeko eta egunero egiten den ahalegin erraldoia balioesteko.

“Gazteen gaitasunetan konfiantza handiagoa izaten ikasi behar dute, eta helduei ere aukerak eman”.

Langabezia desiratzen ez den egoera bat da eta kronifikatzen bada beste arazo askoren abiapuntua izan daiteke, besteak beste, depresioa edo mendekotasunak. Haien jatorri, etnia, genero edo bestelako egoeren ondorioz gizarte bazterketa egoeran dauden pertsonek ahalegin izugarria egin behar dute laneratzeko, eta beraz superazioaren eredu dira:

Ángel, Varazdin Fundazioa

“5 urte neramatzan lanik egin gabe. Lorezaina nintzen, kontratua bukatu zitzaidan eta nire adinagatik, 52 urte ditut, oso zaila zait lana topatzea. Urte eta erdi eman nuen kalean lo egiten eta Paris365 jantokian jaten. Nafarroako Lansarean era guztietako ikastaroak egiten hasi nintzen, eta gizarte langileak hona, Varazdinera, deribatu ninduen. Oso pozik nago. Lan egitea, erabilgarri naizela sentitzea, beharrezkoa zait. Diru-laguntza bat kobratzea baino nahiago dut”.

Alicia Echeverría – FSG Nafarroa

“Caparrosotik iritsi nintzen, inongo baliabiderik gabe, eta hemen atea ireki zidaten, lana eman zidaten eta beharrezko formakuntza eman zidaten. Garapena handia izan da. Azaleratu nahi ditudan oinarrizko konpetentziak ditut, zainketan eskarmentua dut eta horretarako formakuntza jaso nahi dut. Ezin izan nuen ikasi eta orain lortu nahi dut”.

Selenis, Oumou eta Ianire – Haritz Berri Fundazioa

Hiru gazte hauek familia zamei, hezkuntza sistemarekiko lotura apurtzeari eta migrazioei aurre egin behar izan diete, generoak zama handia izan du laneratzea zailduz. Selenisek eskatzen du “enplegua humanoagoa izatea, moldatu ahal izatea edo bakoitzaren egoerarekin ulerberagoa izatea. Gazteen gaitasunetan konfiantza handiagoa izaten ikasi behar dute, eta helduei ere aukerak eman”. Ianirek salatzen du “behin baino gehiagotan galdetu didate ea seme-alabak ditudan edo izan nahi ditudan, emakume izateagatik zailagoa dut”. Oumauk, halaber, baieztatzen du oztopo linguistikoez gain bere hiru seme-alabak zaindu behar dituela eta horrek bere bizitza profesionalarekin bateratzea zaildu egiten duela.

Rebeca, Fátima, Roxana eta Sebastián – Gosearen Aurkako Ekintza

“Vives Emplea” programan parte hartzen dute eta langabezia egoeran egoteaz gain, haien bizitzako egoera zailei (genero indarkeria, gaixotasunak, migrazioa eta oztopo linguistikoak, edo/eta tituluen homologazioa) aurre egiteko adorea izan dutela dute komunean.

Rebecak bere denbora semea zaintzen ematea erabaki zuen. Bikotekidearengandik banandu zen genero indarkeria jasan ondoren eta bere hiritik alde egin behar izan zuen. Ikasturte honek aukera bat eman dio eta sare sozialek prozesuan izan duten garrantzia nabarmentzen du: “Nire familia eta nire lagunak funtsezkoak izan dira babes handia eman didatelako, eta orain nire ikaskideak ere bai”.

Sebastián, Logopedian lizentziaduna, Txiletik etorri zen orain dela ia bi urte eta enplegu bilaketan izan duen oztoporik handienetako bat bere tituluak homologatzea izan da.

Roxanak aitortu du prozesu honetan ez dela bakarrik egon. Enplegua bilatzerakoan babesa eman dion ekipo bat baino gehiago izan du atzean, alderdi humanoa ezin da prozesutik kanpo utzi.

Fátimak urte askotan estetikalari gisa lan egin zuen, baina bere bi semeak eta ama zaindu behar izateak eta maiz izan dituen osasun-arazoek lan egiten jarraitzea eragotzi diote. “Egoera tamalgarrietan lan egin izan dut nire semeen jantokia ordaintzeko, eta naiz damutzen, arro nago. Ama ezkongabea izatea oso gogorra da eta are gehiago orain, 16 urte dituztenean, arazoak pilatzen dira”, kontatzen du Fátimak.

Zuen errenta aitorpenaren 0,7%gizarte helburuetara bideratzea erabaki ez bazenute, Pobreziaren eta gizarte-bazterketaren kontrako Nafarroako Sarearen entitateek kudeatzen dituzten proiektuetako asko aurrera eramatea ezinezkoa izango litzateke.

Mila esker. Mila esker gizarte helburuak “x”ikurrarekin markatzen duzuen guztioi, bihotzez. Zuen errenta aitorpenaren 0,7%gizarte helburuetara bideratzea erabaki ez bazenute, Pobreziaren eta gizarte-bazterketaren kontrako Nafarroako Sarearen entitateek kudeatzen dituzten proiektuetako asko aurrera eramatea ezinezkoa izango litzateke. Eta horrek ondorio zuzenak izango zituen Nafarroan pobrezia eta gizarte bazterketa egoeran bizi diren 83.000 bizilagunengan, haiek baitira zaurgarrienak.

Zuen ekarpenak gizarte entitateek kudeatzen dituzten diru-laguntzetara bideratzen dira. Haien bitartez pertsonen gutxieneko beharrak betetzen dira, kolektibo zaurgarrienen egoera hobetzen duten jarduketak gauzatzen dira, langabeziaren aurkako ekintzak egiten dira, eta, nola ez, adingabekoen beharrez arduratzen dira entitateak.

Nafarroako Gobernuak berriki bidali duen adierazpen batean, gizarteratze proiektuentzako aurrekontua  %34  igo egin dutela adierazi du. Guk ohartarazi nahi dugu igoera hori hein batean zuen kompromiso eta laguntzari esker eman dela, baita 200.000 euroko aurrekontu-lerro berri bat sortzea babestu zuten parlamentu-taldeei esker ere, haien bidez pertsonak pobrezia eta gizarte bazterketa egoeratik ateratzea bultzatuko duten politika aktiboak indartuko dira-eta.

Zoritxarrez, %0,7 aren bidezko laguntzak bere alde txarrak ere baditu, izan ere, kontuan hartu behar dugu hori sor daitezkeen krisisozio-ekonomikoek, gaur egun taldeen birbanaketagatik egiten ari den borrokak eta gora behera politikoek laguntza hori baldintzatzen dute, eta proiektuen egonkortasun eta etorkizunean, zuzenean, eragin dezakete. Adibidez, iaz ezin izan ziren onetsitako 16 proiektu (adingabe eta langabetuei zuzendutakoak) martxan jarrik reditufaltagatik.

Garrantzitsua da azpimarratzea %0,7ª hiritarrek borondatez egiten duten ekarpena dela-eta gizarte entitateentzako eta gizarteratze politika aktiboentzako laguntza batizan beharko lukeela, eta ez ordezkoa, 2011. urtetik gertatzen ari den bezala.

Horregatik guztiagatik, gobernuari galdegiten diogu beharrezkoa dela zaurgarritasun egoeran dauden pertsonen egoera aldatu nahi izatea, baita horretarako gobernuak kontu-sail egonkorrak esleitzea ere,  era horretan programa estrategikoak eta bideragarriak garatu ahal izateko. Gizarte inklusibo eta bidezko baten alde egin dezagun hiritar, gizarte entitate eta erakunde publikoen artean.

Sinatzen dute: Nafarroako Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren kontrako Sarearen batzorde iraunkorra: Rubén Unanua Ruiz, Amaia Leranoz Madariaga, Gara González Santana, Patxi San Martín Arbilla, Iranzu Baltasar Martín, Lydia Almirantearena Larrañeta eta Beatriz Villahizan Lagunas.