Category Sin categoría

Talde eta erakunde sinatzaileok hauteman dugu plataforma sozial askok dugula lotura komuna, erakunde bakoitzak artatzen dituen pertsonentzako etxebizitzaren premia, hain zuzen. Haiekin lan egiten dugu eta eskubide hori izateko zailtasunak eduki ohi dituzte, euren jatorria, arrazalizazioa, generoa, adina, egoera administratibo edo sozioekonomikoa dela eta.

Ildo horretatik, azaroan, Arartekoak etxebizitza falta arazo larria zela Nafarroan adierazi zuen bere txostenean.

Arazo horri aurre egiteko indarrak batzeko garaia da; izan ere, bistakoa da egungo eskariari erantzuteko etxebizitza-parke publiko bat eta, orokorrean, etxebizitzaren gaiaren inguruko politika ausart bat falta direla Nafarroan.

Halaber, osasun-krisiak aurreko egoera larriagotu egin du; sistemaren gabeziak agerian utzi ditu berriro, eta orain inoiz baino beharrezkoagoak dira bai egiturazko neurriak, bai neurri espezifikoak, egungo egoerari aurre egiteko. Hala, orain “tregoa” bat bizi dugula esan dezakegu, Nafarroan eta Espainian hartutako larrialdi-neurriei esker. Hala ere, hala azken hilabeteetan jasan eta areagotu diren egoerak nola orain exekutatzen ari diren neurriak eta iragarritako, baina exekutatu gabeko, beste neurri batzuk kontuan hartuta, etorkizunean larrialdi-egoerak eta etxebizitza izateko eta mantentzeko egiturazko arazoak biziki larriagotuko direla pentsa dezakegu.

Otsailean, sinatzaile guztiok proposamen hauekin bat egin genuen, arazo larri-larri hori konpontzeko eskumena duten erakunde publikoei helarazteko asmoz.

1. Etxebizitza Hutsaren Erregistroa egitea, premia handiarekin, Nafarroan etxebizitzarako eskubidea ziurtatzeko neurri urgenteei buruzko uztailaren 2ko 24/2013 Foru Legean ezarritakoarekin bat.

2. Leihatila bakarra arautzea, etxebizitza bat eskuratzeko egin beharreko kudeaketetarako.

3. Beharrezko foru-araudia onestea, etxebizitza-edukitzaile handiak alokairu soziala eskaintzera behartzeko, errentariak etxegabetuak izan badira.

4. Errentako etxebizitzetarako parke publikoa handitzea, kalitatezkoa eta inklusiboa, zaurgarritasun-egoeran dagoen pertsona ororentzat.

5. Babes ofizialeko etxebizitzei kalifikazio mugagabea ematea.

6. Araudia, indizeak, programak eta laguntza publikoen erregimena egokitzea, gizarte-bazterkeriako egoeran dauden pertsonen errealitate soziala kontuan har dezaten, haien eskaerei erantzute aldera.

7. Nafarroako udal guztietan etxebizitza hutsaren gaineko zerga onestea eta exijitzea.

8. Alokairu-poltsaren programa areago zabaltzeko ahalegin handiagoa egitea, poltsa handitu dadin, partikularrei beren etxebizitzak alokatzea sustatzeko, eta poltsaren beraren baldintzak hobetzea, etxebizitzak uztea erakargarriagoa izan dadin partikularrentzat.

9. Alokairuaren prezioa arautu eta mugatzeko neurriak bultzatzea, premia handiarekin, akordio programatikoan jasotakoarekin bat.

10. Pisu turistikoak ezartzeko araudia murriztea.

11. Arrazakeriaren eta aporofobiaren aurkako informazio- eta sentsibilizazio-kanpainak sustatzea.

12. Etxebizitzekin erlazionatutako politika sozialetan genero-ikuspegia txertatzea, emakumeek (guraso bakarreko familiek batez ere) etxebizitza bat eskuratzeko eta hura mantentzeko dituzten zaurgarritasun handi-handiko egoerak kontuan har daitezen.

13. Higiezinen agentziei zehapenak jartzeko mekanismoak ezartzea, errentariak genero, adina, etnia edo jatorriagatik diskriminatzen badituzte, edo errentako etxebizitza eskuratzeko baldintza lortezinak ezartzen badituzte, hala nola abalak edo lan-kontratu finkoak edo mugagabeak eskatzea.

14. Legezko mekanismoak ezartzea egoera juridiko irregularrean dauden pertsonek babes sozialeko etxebizitzak eskuratu ahal izan ditzaten.

15. Errefuxiatuei eta asilo-eskatzaileei lehenengo harrera egiteko etxebizitza gehiagoren lagapena lortzea, baita bazterkeria jasateko arriskuan daudenei ere.

16. Eskatzaileak benetan bizi diren bizilekuan erroldatuko direla bermatzea.

17. Harrera-zentroak irekitzea, sartzeko baldintzarik gabeak, eta etxebizitzarik ez duten pertsonentzako larrialdiko laguntzak ematea, antzinatasun- eta erroldatze-betekizunik gabe. Harrera-zentro espezializatuak sortzea, ez-masiboak, hiru eta sei hilabete bitarteko egonaldiekin (luzagarriak), mugimenduan dauden pertsonek aukera izan dezaten beren egoera legal, ekonomiko eta soziala egonkortzeko, eta bidaiderik gabeko adingabe guztiei arreta emateko behar den plaza-kopurua handitzea.

18. Etxerik gabeko pertsonentzako baliabideak sortzea Nafarroako lurralde osoan, etxebizitza ardatz dutenak (housing led).

Halaber, COVID-19ak egoera larriagotu duenez, aipatu proposamenei hainbat neurri gehitu nahiko genizkieke, etxebizitzetarako laguntza publikoak eskuratzeko mugei dagokienez batez ere, osasun-krisiak sortutako behar berriei erantzute aldera:

1. Alarma-egoeran egondako egoitza-baliabideak egungo baldintzetan mantentzea eskatzen dugu, konfinamenduan ez ezik, deskonfinamenduaren fase guztietan zehar. Bestetik, arau-erregulazio bat ere prestatzea eskatzen dugu, egoitza-baliabideak berriz ere urgentziaz berraktibatu ahal izateko antzeko presazko eta premiazko egoerak gertatzen badira, eta, ondorioz, berriro beharrezkoak badira.

2. Gainera, proposamen espezifiko hauek planteatzen ditugu EMANZIPA eta DAVID laguntzetarako:

• Egoera administratibo irregularra duten pertsona guztiak laguntzetatik kanpo daude: pertsona horiek alokairua ordaintzeko eta babes sozialeko etxebizitzetarako laguntzak eskuratu ahal izateko modua bilatu behar da, denbora minimo batez erroldatuta egon izanaren aurrebaldintza betetzen badute betiere, edo gizarte-langileak gizarte-bazterkeria larriko kasuen barruan sartzen dela uste badu, hau da, larrialdi-laguntzak jasotzeko eskubidea badute.

• Logeletan bizi diren pertsona eta familiek ere ezin dituzte laguntzak jaso: beharrezkoa da logeletan alokairuan bizi diren pertsona eta familientzat laguntza horiek jasotzeko aukera ere sartzea.

• EMANZIPA laguntza jasotzeko hasieran ezarritako adin-mugen ezabapena egungo larrialdi-egoeratik harago mantentzea, mugarik gabe eta modu iraunkorrean.

• 2018ko errenta-aitorpena egina izateko eta gutxienez 3.000 €-ko diru-sarrerak edukitzeko beharra ezabatzea.

• Eskakizun ekonomikoak aurreko urteetako errenta-aitorpenen arabera berrikusten direnez, baliteke bat ez etortzea laguntzak eskatzeko momentu errealeko egoerarekin. Denbora-desoreka hori konpondu beharko litzateke. Adibidea. Laguntzak jaso ahal izateko, aurreko errenta-aitorpenean diru-sarrera minimo batzuk eduki behar dira. EMANZIPAn egungo diru-sarrerak kontuan hartzea eta DAVIDen betekizun hori ezabatzea proposatzen dugu.

• PAH Navarra
• SOS Racismo
• Red Navarra de Lucha contra la Pobreza y la Exclusión Social (Federación de 30 entidades)
• Iruñea Ciudad de Acogida
• Consejo Navarro de la Juventud
• Plataforma papeles y derechos denontzat
• Comisión Española de Ayuda al Refugiado, CEAR
• Asociación Juvenil Yoar
• Salhaketa Nafarroa
• ESK
• Federación de Asociaciones Gitanas “Gaz kaló”
• Fundación Secretariado Gitano.
• Elkarte Formación y Empleo
• Traperos de Emaus Navarra
• Sakana Harrera Arana
• LAB
• ELA
• CCOO de Navarra
• CNT Iruñea
• Federación Batean
• Asociación Buztintxureando Txuri
• CGT/LKN Nafarroa
• Andrea Lunes Lilas
• Navarra Nuevo Futuro
• Fundación Lantxotegi
• REAS Navarra
• Zaska Red Antirumores de Navarra

Joan den otsailaren 3an egin zen Batzar Orokorrak berretsi du batzorde berria, eta 2020rako lan-ildoak aurkeztu dira.

Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren aurkako Nafarroako Sareak zuzendaritza batzordea berritu du joan den otsailean Batzar Nagusian, Santa Lucía – Adsis Fundazioaren egoitzan.La composición de la nueva junta es la siguiente:

Lehendakaritza:                  Alberto Urteaga Villanueva | Asociación Itxaropen Gune

Lehendakaritza-ordea:      Amaia Leránoz Madariaga | La Majari

Idazkaritza:                           Verónica Oliver Pérez | Médicos del Mundo Navarra

Diruzaintza:                          Lydia Almirantearena Larrañeta  | Asociación Lantxotegi

Vocalía:                                 Inés García Pérez | Fundación Secretariado Gitano Navarra

Halaber, Marta Lacueva Armendariz – Fundación Traperos de Emaus-, Jesús García Salguero – Gaztelan Fundazioa, Gara Gonzalez Santana – Santa Luzia Fundazioa – Adsis eta Elena Vizcay Azcoitia – Asociación Navarra Nuevo Futuro, gainerako kideek bezala, erakundeko Batzorde Iraunkorra osatuko dute.

Sarearen Batzorde berriak bereziki eskertu nahi du Batzordetik atera diren pertsonen lana, azken urteotan egin duten dedikazio eta ahaleginagatik: Andoni Aguirre, Antox elkartekoa; Beatriz Villahizán, SOS Arrazakeria elkartekoa; eta Ana María Pérez, Alaiz Elkarte Kolektibokoa, Batzarretik gizarteratzearen alde egindako lanagatik.

“Urte askoan lan egin du Sareak Nafarroako bizitza politiko eta sozialean. “Gure lanak markatuta dagoen bidea jarraituko du, talde-lana, berritu eta hobetu egingo dugu, pertsonentzako zerbitzu eta programa onenak eskaintzeko”, dio Alberto Urteagak, Pobreziaren eta Gizarte Bazterkeriaren aurkako Nafarroako Sareko lehendakari berriak.

CEAR konpromisoa errefuxiatuekin

Iaz, Pobreziaren eta Gizarte Bazterkeriaren aurkako Borrokak 25 urte bete zituen 1994an gizarte-erakundeen aliantza sortu zenetik. Orduz geroztik, Sarea hazi eta berritu egin da, eta erakutsi du sareko lanak garrantzia handia duela pertsonen eskubideen defentsan eta gizarte-bazterketako egoeran. Aurten Errefuxiatuari Laguntzeko Espainiako Batzordea (CEAR) ere sartu da. 1979az geroztik, urrakortasun-egoeran dauden errefuxiatu, apatrida eta migratzaileen alde lan egiten du erakunde horrek, beren eskubideak, asilo-eskubidea batez ere, aitortuta eta errespetatuta ikus ditzaten. Nafarroan, CEAR 2016ko azaroan hasi zen lanean, NASUVINSAren 6 etxebizitza lagatzeko sinadurarekin, nazioarteko babesa eskatzen duten pertsonei harrera egiteko. CEARek, gainera, eragin eta parte-hartze sozialeko lana egiten du, funtsezkoa baita gizartea eta arauak eta erakundeak aldatzeko. Irismen handiagoa lortzeko, CEARek beti sinetsi izan du helburu bera duten erakundeekin sarean lan egiteak duen garrantzia.

Azken erakunde horrekin batera, Sareak 30 erakunde batzen ditu dagoeneko, eta horiek helburu bat partekatu dute: gizarteratzeko borroka eta pertsona guztien eskubideak.

Plan sozial eraginkor batek gizarte bazterketa egoeran daudenek pairatuko dituzten ondorio negatiboak leun ditzake.

Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren Kontrako Nafarroako Sareak Plan Sozialaren proposamena aurkeztu du gaur, non krisi sanitario, sozial eta ekonomiko honen ondorio negatiboak leuntzeko neurri jakinak jasotzen diren.

Nabarmendu dute garrantzitsua dela honek Nafarroako gizartean eragin ditzakeen ondorioei aurrea hartzea, eta gizartearen ehuneko handi bat desabantaila egoeran dagoela jada. 2008ko krisiaren kolpearen ondorioz, pobrezia eta gizarte bazterketa % 22,2 areagotu ziren lehenengo urtean. Baina neurriak berandu hartzeak, behar bezain eraginkorrak ez izateak eta gizartearen eta osasunaren arloetan egindako murrizketek datu horiek areagotu egin zituzten, 2013an Nafarroan 93.9449 pertsona (% 75eko gorakada) zahurgarritasun-egoeran zeuden.

“Gaizki kudeatutako krisi baten eta kronifikatu egin den pobreziaren arteko harremana agerikoa da, eta egoera berri honen aurrean erne egotea eragiten digu. Une honetan autoritate ekonomikoek ematen dituzten datu makro eta mikroekonomikoak ez dira batere itxaropentsuak; baina datu horiez gain, pertsonen zaurgarritasuna areagotu egin dela ikusi dugu” ohartarazten du Sarearen batzorde iraunkorraren kide den Jesús García Salguerok. Halaber, gaineratu duenez “abiapuntua makalagoa da, herritarren zati bat ( % 12,6, 81.627 pertsona) gizarte bazterketa kronifikatua jasaten ari baita, eta pobreziatik ateratzeko apustua egiten duten neurri sozialak behar ditu”.

Osasun-krisiak gizarte bazterketa arriskuan dauden herritarrek jasaten dituzten desberdinkerian eta diskriminazioetan jarri du fokua. Baina langabeziaren gorakadak, elikagaien eskaera handitzeak eta diru-sarrera erregularren galerak agerian uzten dute neurriak gutxitu egin direla premiari erantzunez, baina Sarearen aburuz ekiten hasteko garaia da, betiere pertsona horien etorkizunean pentsatuz. “Lehengoratze ekonomikoa eta enplegua sortzea beharrezkoak dira noski, baina ez nolanahi. Ezin dugu utzi beste krisi batek gure gizartean desberdinkeria handienak jasaten dituzten pertsonak larrutzea” baieztatzen dute Sareko kideek.

Nafarrek erakutsi dute alderdi ekonomikoez harago loturak sor daitezkela, sareak inoiz baino gehiago indartu direla, elkartasuna balkoietan loratzen dela. Ez gara guztiok aterako krisitik, guztiok elkarrekin egin ezean, inor atzean utzi gabe”, azpimarratzen du Jesús Garcíak.

Horregatik guztiagatik Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren Nafarroako Sareak pertsonak xede dituen Talka Plan bat eskatzen du, non eduki sozialak pisu nabarmena eta ezinbestekoa izango duen. Azkar ezarriko den plan bat, eraginkorra izango dena dagoeneko hauteman diren premiei erantzuteko. Arloan espezialistak izateagatik estrategikoak diren eragile guztien arteko adostasuna beharrezkoa izanik, Sarea jada laguntzeko prestutasuna adierazi du dagoeneko egin diren bileretan.

Aditu-sare baten lana 

Krisia hasi zenetik Sareak haren 30 entitateekin eta beste entitate-laguntzaile batzuekin lan egiten ari da krisi honen inguruan sortu diren premia, eskaera, kezka eta konponbide guztiak jaso eta aztertze aldera.

Lan horren emaitzetako bat Nafarroarentzat Plan Sozial bat prestatzeko proposamenen dosierra izan da, jada Nafarroako Gobernuaren Departamentuei aurkeztu zaiena.

Ia 50 orri dituen planak epe motzerako eta ertain-luzerako neurriak ditu ardatz, bai gizarteratzearen arlokoak –esaterako, laguntza pasiboak eta gizarte zerbitzuak– bai herritar horiek lagunduko dituen hirugarren sektorea indartzea xede dutenak. Baina, horrez gain, enpleguaren, etxebizitzaren, osasunaren, hezkuntzaren eta adingabeen arloetako neurri jakinak jasotzen ditu, izan ere, gizarte bazterketa egoeretan zahurgarrienak direla irizten da. Neurri horien azalpen laburra eman da prentsaurrekoan.

Plan Soziala kontsultatu.

Prentsa aurrekoa ikusi.

Nafarroako GGKEn Koordinakundeak (CONGDN), Ekonomia Alternatibo eta Elkartasunezkoaren Sareak (REAS Nafarroa), Pobreziaren eta Gizarte-bazterketaren aurkako Nafarroako Sareak, Desgaitasuna duten Pertsonak ordezkatzen dituzten Erakundeen Batzordea (Cermin) eta Nafarroako Gurutze Gorriak “Eta zuk, zer markatzen duzu?”  kanpaina aurkeztu dute o azteaskena honetan. Errenta aitorpenari buruzko kanpaina da, eta nafar herritarrak animatu dituzte gizarte helburuetarako laukia aukeratzera.

Aurten, laukiak zuri uzten dituzten aitorpenak izanen dira bereziki Kanpainaren ardatz.

• Laukia zuri uzten duten aitortzaileen % 18,7 hori izanen da Kanpainaren ardatza. Guztira, 91.343 lagun dira (% 2,4 gehiago, aurreko urtearekin alderatuta). Ez dira batere datu onak, eta gure iritziz, horren atzean hainbat arrazoi daude:

• Errenta aitorpena lehen aldiz egin behar dutenek, askotan, aitorpena egina jasotzen dute, eta laukia zuri ageri da. Ez zergadunak halaxe nahi izan duelako. Eta aukera hori herritarrek, beren ekimenez, aldatu behar dute. Hori jakinik, hainbat bideo egin ditugu, eta gaur, horietako lehena zabalduko dugu PFEZaren lauki hori zer den, diru horiek zertan inbertitzen diren, laukia nola markatu daitekeen, etab. azaltzeko.

• Pertsona batzuek, gainera, ez dute laukia markatzen gehiago ordaindu behar dutelakoan edo gutxiago itzuliko zaielakoan, eta ez da horrela. Izan ere, gizarte xedeetarako laukia markatzen duzunean, erabiltzen ari zara zure zergak zertara bideratzen diren erabakitzeko duzun eskubidea.

• Laukia markatzeko dauden moduak gogoraraziko zaie edota nola egin egokitzat jotzen duten edozein aldaketa: 948 50 51 52 telefonora deitu daiteke, edo navarra.es webaren bidez edo Tributu Agentziako bulegoetara joan behar da (hitzordua eskatuta).

 Kanpaina, halaber, gauza hauetarako baliatu nahi dugu:

• Eskatu nahi dugu parekatu dadila nafar zergadunen egoera Estatuko zergadunek dutenarekin. Izan ere, Estatuan, bi laukiak (Eliza Katolikoa eta Beste Helburu Sozial batzuk) markatzen dituen zergadunak bere ekarpena bikoizten du (% 0,7+ % 0,7). Gure Komunitatean, aldiz, zatitu egiten da (% 0,35+% 0,35), nafar herritarrak desabantailan utzita.

• Eskatu nahi dugu EZ dadila errepikatu partidak ordezkatzeko politika. Hau da, ez dadila erabili herritarren konpromisoa Nafarroako Gobernuaren gizarte politiketarako aurrekontua murrizteko.

• Eskatu nahi dugu sor dadila tributu-esleipen berri bat gizarte xedeetarako Sozietateen gaineko Zergan, Estatu mailan Estatuko 2018rako Aurrekontuen Lege Proiektuan jasoa dagoen bezala

HONA ZENBAIT DATU:

Iazko errenta aitortzeko kanpainan, guztira 232.568 pertsonak markatu zuten gizarte helburuetarako laukia; hau da, aitortzaileen % 47,63 da. Horrek 8.796.412 euroko asignazioa eragin du Nafarroako 2019ko Aurrekontu Orokorretan.

Iaz, dirutza horrekin, eta lauki horren bidez, 280 proiektu baino gehiago finantzatu ziren Nafarroan desgaitasuna duten pertsonentzat, gizartean bazterturik dagoen jendearentzat, adinekoentzat, ingurumeneko programentzat eta nazioarteko lankidetzarentzat.

Gizarte helburuetarako ekarpenak gora egin du urtez urte 2010ko aurrekontuetako 5 milioi eurotik egungo 8,8 milioi eurora.

Gaur abiarazi dugun Kanpainaren bidez, bi gauza nabarmendu nahi ditugu: batetik, gogorarazi nahi dizugu nola erabili zerga horiek zertara bideratu aukeratzeko duzun eskubidea, eta bestetik, ikusgaitasuna eman nahi diegu diru horiei esker egin daitezkeen programa eta proiektu guztiei.

Octubre un mesBost jardunaldik islatuko dute pobreziaren aurkako borroka ikuspuntu desberdinetatik: hezkuntza, generoa, parte hartzea edo pobrezia energetikoa.

Nafarroako Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren kontrako Sareak bost jardunaldi eskainiko ditu urrian, urriaren 17an ospatuko den pobrezia ezabatzeko nazioarteko egunarekin lotuta.

Sareak azpimarratu du oso garrantzitsua dela Nafarroako pobrezia eta gizarte bazterketako egoeren inguruan sentsibilizatzen eta horiek ikusgarri bihurtzen eta ezabatzeko bideak bilatzen jarraitzea.”Aurten, ahalegin handia egin nahi izan dugu; izan ere, krisia amaitu dela eta oparoaldia datorrela dioten arren, errealitateak ez du hori islatzen.Ezarri den sistema berri-zaharrak desberdintasuna indartzen du, arrakala are handiagoa eginez”, adierazi duSareko buru Rubén Unanuak.

Pobreziaren aurkako hilabetea

Aurten, Nafarroako Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren kontrako Sarearen urteko jardunaldiez gain, hiru jardunaldi gehiago egingo dira urrian, pobreziari buruzko ikuspuntu desberdinekin eta publiko desberdinentzat. Hain zuzen, jardunaldi horiek gure estatuko sarearekin (EAPN-ES) lankidetzan eskainiko dira.Gizarte bazterketarekin lotutako gai desberdinak planteatzeko premia ikusi dute, kontzeptu horren ezaugarri nagusia arazoaren dimentsioaniztasuna da eta.”Funtsezkoa da ulertzea bizitzako faktore guztiak elkarrekin lotzen direla familia zaurgarrienentzat ere.Adibidez, lan prekarioa duen pertsona batek ez du erraz lortuko etxebizitza, ezta seme-alabei eskaintzeko elikadura osasuntsua ere”.

Urriaren 3an, Civicanen, hezkuntzak pobreziatik irteteko tresna gisa duen ezinbesteko egitekoa nabarmentzeko jardunaldiak egingo dira. Halaber, gurasoetatik seme-alabetara igarotzen den pobrezia katea hausteko zer neurri har daitezkeen ere azpimarratuko da.

Urriaren bigarren astean, hilaren 10ean, jardunaldi batek pertsonen parte hartzea eraginkorragoa izateko premiak, helburuak eta jomugak azalduko ditu.Gogoetarako espazio bat irekiko da dinamika baten bitartez, eta interesa duten pertsona eta erakunde guztientzako zabalik egongo da.Helburu nagusia:aldaketa bultzatzea eta bazterketa egoeran dauden pertsonak ahalduntzea, haien ahotsa entzuna izan dadin.

Urriaren 17aren aurreko egunetan, Nafarroako Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren kontrako Sarearen XVIII. jardunaldiak egingo dira Tuteran (urriaren 15ean) eta Iruñean (urriaren 16an).”Ser mujer, ¿billete a la pobreza? (Emakumea izatea, pobreziarako txartela?)” izenburua aukeratu da aurten pobreziaren feminizazioan eragiten duten faktoreak lantzeko, eta berdintasun politiketako hizlari adituak etorriko dira, hala nola Carmen Castro (Sin Género de Duda blogaren egilea) edo Carmen Expósito (Bartzelonako Diputazioko Bizikidetza, Dibertsitatea eta Herritarren Partaidetza Zerbitzuko goi mailako teknikaria).

Hilabetea amaitzeko, pobrezia energetikoari aurre egiteko tailer bat egingo da, TEDER erakundearen eskutik.Tailerrean, Elektrizitateko Gizarte Bonuaz hitz egingo da, eta, halaber, argiaren fakturak interpretatzen eta gastu hori murrizten irakatsiko da.Jardunaldi hori pobrezia eta/edo gizarte bazterketako arriskuan dauden pertsonentzat da bereziki.

Jardunaldiak doakoak izango dira eta edozeinek parte hartu ahal izango du, aldez aurretik izena emanda.Informazio guztia honako web orri honetan aurki daiteke:https://redpobreza.org/es/

Brillantes Ideas contra la Pobreza, indarrak batuz

Lehenengo elkarte inklusiboa jaio da, zeinetan pertsona guztiak garrantzitsuak diren. Nafarroako Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren kontrako Sareak irauli egin du “VIP” kontzeptua eta BIP: Brillantes Ideas contra la Pobreza sentsibilizaziokanpaina jarri du abian. Helburu argia du: pobreziaren aurka aktiboki borrokatzea, pobrezia ezabatzeko batu egingo duten ideiak proposatzearen bitartez.

Kanpainaren helburuari dagokionez, Sarearen buruaren arabera “eguneroko benetako konpromiso txikiak mundua eralda dezaketen kate bihur daitezke.Pertsona bakoitzari gogoeta eginarazi nahi diogu, euren burua aldatuz gizarte bidezkoago baterantz aurrera egin ahal izateko”.

Manifestu batek jasoko ditu pobreziaren aurka borrokatzeko ildo nagusiak eta web orrian sinatu ahal izango da laster.Halaber, hainbat kanpaina eta ekintza egingo dira, ahalik eta pertsona gehien batzeko eta sentsibilizatzeko, pobrezia eta/edo bazterketa arriskuan dauden pertsonek dituzten oztopoak ikusgarri bihurtu eta salatze aldera, hala nola etxebizitza, enplegua, familia eta/edo hezkuntza.Eta, aldi berean, pobrezia ezabatzea lortzeko herritarrengandik jasotako proposamen guztiak batzen joango gara.

Elkarteak norbait bazterketa egoera batetik atera dezaketen ideiak eman nahi dituzten pertsonak bilatzen ditu, aporofobiaren aurka sentsibilizatzen laguntzeko ideiak edo bizikidetza hobea izateko ideiak.Edozein keinu txiki nahikoa da elkarteko kide izateko eta batzen jarraitzeko.

Prekarizazioa, gizartearen estigmak eta hezkuntza sistemetara atxikitze baxua izatea dira enplegua lortzea oztopatzen duten faktore nagusiak.

Nafarroako Gobernuak apirilean eman dituen azken datuek islatzen dutenaren arabera, langabezia jaisten ari da (- % 11,01), ekonomia hazten ari da eta, gainera, jada ez da enplegua suntsitzen. Hala ere, zenbakien atzean dagoena irakurtzen ikastea beharrezkoa da pertsona horiengana hurbiltzeko, izan ere, egoera ezberdinengatik, kalitatezko enplegua lortzeko zailtasunak dituzte-eta. Nafarroan Pobreziaren eta Gizarte Bazterketaren kontrako Sarea osatzen duten entitateek pertsona horiei lagundu eta formakuntza emateko lan egiten dute enpleguaren eta lan-merkatuan txertatzeko bidea har dezaten.

Nafarroako gizarte entitateek enpleguan zailtasun handienak topatzen dituzten pertsonei laguntza eta babesa ematen diete laneratzeko ibilbide, formakuntza eta programa ezberdinak eskainiz.

Krisia hasi arte enplegua pobrezia eta gizarte bazterketa jasateko arriskua zuten pertsonak gizarteratzeko oinarrizko tresna zen. Merkatuaren prekarizazio handiaren ondorioz, gizarteratze prozesuetan zuen ahalmen integratzailea galdu duela esan dezakegu. Eduardo Sanzek, Haritz Berri Fundazioaren Gizarteratze eta Laneratze Enpresen arduradunak, honela azaltzen du: “Jada ez da behin betiko gizarteratzeko tresna bat. Egituratzailea izaten jarraitzen duen arren, jada ez du indar hori. Lan erreformak eskubideei dagokienez atzera egitea eragin zuen: soldatak oso baxuak dira, behin-behinekotasuna gehiegizkoa da, eta horri gastu arruntak igotzen direla gehitu behar zaio. Eragile horiek guztiak batzeak bazterketa egoeran dauden pertsonak oso oreka zailean egotea dakar. Ezberdintasun ekonomiko nabarmenak dituzten klasez osatutako gizartea dugu berriro eta aukeren berdintasuna kontzeptua zalantzan dago”.

 Pertsonak lan-merkatuaren itzalean 

Estatuko langabeziaren datuak jaisten diren heinean, pertsona atzerritarrenak igotzen dira. Hori Laneratze prozesuan aurkitzen dituzten zailtasunen adierazlea da. “Oztopo linguistikoak topatzen dituzte, baita kode sozial berriak ere eta haietara moldatu behar dute, laguntzen dituzten gizarte sare gutxiago daude orain, eta gainera, haien tituluak homologatu behar dituzte (prozesu luzea eta garestia da). Hortaz, pertsona migratzaileak nitxo laboral prekarioenetan bukatzen dute, haien ezaugarriak ezein direla ere”, dio Nafarroako SOS Arrazakeriako Beatriz Villahizánek.

Zailtasun handienak dituen beste kolektiboetako bat haien bizi-baldintzengatik gaur egungo hezkuntza sisteman kokatzen ez diren eta azkenean ikasketak utzi egiten dituzten pertsonena da. Hain zuzen, hamar pertsona langabetutatik zazpik oraindik ez dute Bigarren Hezkuntzako lehenengo zikloa baino altuagoa den formakuntzarik (Nafar Lansarea).

Arazo hau erkidego ijitoaren artean ohikoa da. Gutxi gorabehera, hamarretik seik (FSG, El alumnado gitano en secundaria un estudio comparado, 2013) ez dute Bigarren Hezkuntza bukatzen. Lana bilatzerakoan oztopoak topatzen dituzte, besteak beste, “formakuntza falta, nagusia, baina horri ijitoekin dagoen estigma handia gehitzen zaio, eta ez da egia. Ez dira alferrak, laneratzeko ahalegin handia egiten ari dira, eta nahiago dute ikasi eta lan egin Errenta Bermatua kobratzea baino”, azaltzen digu Inés Garcia FSG-Nafarroaren eskualdeko zuzendariak. Halaber, egoera txar horri aurre egiteko hezkuntza programa baten bidez eskola-absentismoaren kontra borrokatzeko apustu irmoa egiten dute.

Beatriz Villahizánek azaltzen duen moduan, egoera irregularrean dauden pertsonak dira beti ahaztuenak: “Bizileku baimenik ez dutenez gero, ez dute sarbiderik Nafarroako Lansareak eskaintzen dituen formakuntza eta orientazioetara. Baina bizileku-baimena lortu ahal izateko faktore nagusietako batzuk errotuta egotea eta urte betez gutxienez lanaldi osoan lan egin izana dira, eta hori ezinezkoa da”. Gainera, kolektibo horietako askok, lana eskuratzen saiatzen direnean, hautatze prozesuan bazterketa zuzena jasaten dute haien etnia edo jatorriarengatik. Halabaina, gutxi dira salatzera ausartzen direnak nahiz eta entitateek babestu egiten dituzten, izan ere, kasu horien kontrako frogak izatea zaila da, eta horrek haien aldeko ebazpena lortzea zaildu egiten du, eta are larriago, pairatzen dituzten pertsonek hain barneratuta dituztelako ezen ez dituzten eraso gisa sentitzen.

Salhaketa elkarteko Iranzu Baltasarrek ere espetxean egon behar izan diren pertsonei eskaintzen zaien sustapen eta erraztasun urria salatzen du: “Pobreziaren altzoan jaiotzeagatik bizitzako hainbat alderditan zaurgarriak diren pertsonak dira. Ez dute altzo hori aukeratu, baina bai are gehiago estigmatizatu espetxean egon izanagatik. Gauza oinarrizkoak, curriculuma idaztea esaterako, ia traumatikoak dira, karneteko argazki bat eta haien bizitza nolakoa izan den identifikazio deskriptibo bat jartzeari aurre egin behar diote”.

Formakuntza ibilbideak eta enplegua bilatzeko laguntza

 Nafarroako gizarte entitateek hainbat programa eta ibilbide garatzen dituzte pertsona zaurgarrienei, langabezian dauden pertsonei, Errenta Bermatua jasotzen dutenei edo/eta Gizarte Zerbitzuen erabiltzaileei bideratuta.

Gaztelan Fundazioak pertsona horiekin lan egiten du. Hiru alorretan babesa eskaintzen du: garapena formakuntza teknikoak eta gaitasun pertsonalen garapena; lanerako orientabidea –hortik lan bilaketa pertsonalizatua antolatzen da-; eta, laneratzea erraztea enpresak aztertzea edo norberaren konturako langile izaten lagunduz. Araceli Cueli, “Incorpora” programaren enplegu teknikariak, laguntza denboran mantentzeak duen garrantzia nabarmentzen du: “Pertsona hauekin prozesuak mugagabeak dira, laguntza prozesu osoan zehar eman behar da, zailtasunak hautematen direnetik laneratu arte. Gainera, ez dira pertsona horiek behar dituzten gizarte aukerak sortzen ari, horregatik haien zerbitzura egongo gara gure laguntza behar duten aldiro”.

Beste entitateetako batek, Gosearen Aurkako Ekintzak, “Vives Emplea” programaren bidez 25 parte-hartzailerekin lan egiten du ekipo bat sortzen, gaitasunak garatzen, haien bertuteak balioesten eta enpresekin harremanetan jartzen ikas dezaten. Silvia Costa gizarteratze eta laneratze teknikariak dioenez, “helburu nagusia lan bilaketarako behar dituzten tresnak izan ditzaten eta autonomoak izan daitezen baldintza egokiak sortzea da”.

Gizarteratze eta laneratze enpresak, merkaturantz abiada hartzeko plataformak

Kaltetuen dauden langabeek Gizarteratze eta Laneratze Enpresetara jo dezakete. Enpresa horiek inguru produktibo batean lan-ibilbide bat eskaintzen dute eta bazterketa arriskuan dauden pertsonak edo iraupen luzeko langabetuak enplegu normalizaturanzko trantsizioa egiten ahalbidetuko die. Pertsona onuradunak diru-laguntzak eta subentzioak jasotzen dituzten subjektu pasibo izatetik lan egiten duten eta laneratzeko haien baldintzak hobetzen dituzten subjektu aktibo izatera igarotzen dira. Horrelako enpresa bat duen entitateetako bat Nafarroako FSG da. Nabuten 2017. urtean 50 pertsona inguruk lan egin dute, eta garbiketa, ikuzketa eta garraio eta lekualdatze zerbitzuak eskaintzen dituzte, besteak beste.

Gazteen errealitatea ere ez da samurragoa. Langileen Batasun Orokorrak orain gutxi idatzi duen txosten baten arabera, gazteei, krisia baino lehenagoko egoerarekin alderatuta, lau aldiz gehiago kostatzen zaie lana topatzea. Biztanleen sektore honekin lan egiten du Haritz Berri Fundazioak. Gizarteratze eta laneratze enpresa bat du non emantzipazio prozesuan dauden gazteek lorezaintzaren sektorean lan egiten duten. Eduardo Sanz, Gizarteratze eta Laneratze Enpresaren arduradunak, azaltzen duenez “iristen direnean errutina bat eta independentzia ekonomiko bat izaten hasten dira, eta horrek pertsona moduan garatzea ahalbidetzen die. Zeharka prozesuak irauten duen bitartean laguntza ematen zaie eta esku-hartze soziala egiten da tutoretza eta ebaluazioen bidez. Garrantzitsuena haiek beraien xedeak eta lehentasunak ezar ditzaten da”. Abiada hartzeko plataforma honek, hala definitzen dute, gazteak enplegu normalizatu batean txertatzea du helburu, betiere parte-hartzaile bakoitzaren prozesua errespetatuz eta formakuntza teknikoa eskainiz merkatuan aukera gehiago izan ditzaten. Biztanle horien guztien laneratzea egiaz eman dadin, Sanzek baliabide gehiago eskatzen ditu gizarteak era honetako zerbitzuei dagokienez duen eskari handiari erantzun ahal izateko, izan ere, Nafarroa osoan enpresa hauek 200 plaza baino gutxiago eskaintzen baitituzte. Horrez gain, inbertsio bat eskatzen du pertsona horiei laguntza egokia eskaini ahal izateko.

Gizarteratze eta laneratze enpresa bat duen beste entitate bat Varazdin Fundazioa da. Bertan, 55 pertsonak lan egiten dute eta Nafarroako beste enpresa batzuei zerbitzu ematen die. Eduardo Jiménezek, fundazioaren kudeatzaileak, entitateek sarean egiten duten lana balioesten du: “Oso pozgarria da egoera txarrean dauden pertsonek, ahalegin handia eginez, haien bizitza erabat aldatzea lortzen dutela ikustea. Normalean, hona iristen direnerako aldez aurretik beste entitate eta zerbitzu batzuetatik igaro dira. Guztiak dira garrantzitsuak prozesu honetan”. Halaber, enpresetan 5-6 pertsonatako lan-uharteak sortzen dituzte eta horrela haien lanaren kalitatea gainerako langileena bezain ona dela frogatzen dute, aldi berean, kontratazioa erraztuz.

Gizarte Erakundeen Plataforma “Eta zuk, zer markatzen duzu?”  kanpaina aurkeztu dute ostiral honetan

Nafarroako GGKEn Koordinakundeak (CONGDN), Ekonomia Alternatibo eta Elkartasunezkoaren Sareak (REAS Nafarroa), Pobreziaren eta Gizarte-bazterketaren aurkako Nafarroako Sareak, Desgaitasuna duten Pertsonak ordezkatzen dituzten Erakundeen Batzordeak (Cermin) eta Nafarroako Gurutze Gorriak “Eta zuk, zer markatzen duzu?”  kanpaina aurkeztu dute ostiral honetan. Errenta aitorpenari buruzko kanpaina da, eta nafar herritarrak animatu dituzte gizarte helburuetarako laukia aukeratzera.

Aurten, erakundeok hiru puntu azpimarratu nahi ditugu bereziki:

• Batetik, laukia zuri uzten duten pertsona guztiak (70.000 baino gehiago) animatu nahi ditugu gizarte helburuetarako laukia markatzera. Horretarako, oroitarazi nahi diegu aukera hori “keinu bat dela, eta deus ere ez zaiola kostatzen zergadunari; hau da, zergadunak ez du diru gehiago ordaindu behar”. Lauki hori aldatu ahal izateko, 948 50 51 52 zenbakira deitu daiteke, edo navarra.es webaren bidez egin daiteke, edo bestela, Zerga Agentziako bulegoetara joanda (hitzordua aurrez eskatuta).

Puntu honi dagokionez, Nafarroako Gobernuari eskaera bat egin nahi zaio; hots, Errenta Aitorpena egiteko diseinatu diren informatika-aplikazioetan “derrigorrezkoa izatea markatzea lauki bat edo batere ez”. Neurri horrek nabarmen lagunduko luke jaisten ezjakintasun hutsez deus ere markatzen ez duten pertsonen kopurua.

• Nafar zergadunen egoera Estatuko zergadunen egoerarekin parekatzea. Estatuan, bi laukiak (Eliza Katolikoa eta Beste Helburu Sozial batzuk) markatzen dituen zergadunak bere ekarpena bikoizten du (% 0,7+ % 0,7). Gure Komunitatean, aldiz, zatitu egiten da (% 0,35%+% 0,35), nafar herritarrak desabantailan utzita.
• Partidak ordezkatzeko politikari EZ. Legeak ezarria du berariazko deialdiak egin behar direla, egungoez bestelakoak, diru-bilketa horren kargura. Gure Komunitatean, ordea, kasu gehienetan, eta hainbat esparrutan, hala nola Gizarte Bazterketan, Nazioarteko Lankidetzan eta Desgaitasunean, deialdiak erabili dira Nafarroako Gobernuari dagozkion deialdietako partidak ordezkatzeko, eta gainera, ez dira bere osoan gastatu.

HONA ZENBAIT DATU:

 Iazko errenta aitortzeko kanpainan, guztira 228.761 pertsonak markatu zuten gizarte helburuetarako laukia; hau da, aitortzaileen % 48,40 da, eta kuota osoaren % 50,79. Horrek 8.467.660 euroko asignazioa eragin du Nafarroako 2018ko Aurrekontu Orokorretan.

Iaz, dirutza horrekin, eta lauki horren bidez, 280 proiektu baino gehiago finantzatu ziren Nafarroan desgaitasuna duten pertsonentzat, gizartean bazterturik dagoen jendearentzat, adinekoentzat, ingurumeneko programentzat eta nazioarteko lankidetzarentzat.

Gizarte helburuetarako ekarpenak gora egin du urtez urte 2011ko aurrekontuetako 5 milioi eurotik egungo 8,4 milioi eurora.

Nolanahi ere, hona hemen erakundeon aldarria: “izan ditzagun aurrekontu-partida batzuk gobernu ekintzaren ekimenez, eta herritarren 0,7aren bidez osatu daitezela”.